ប្រភព
ត្រកួនជាដំណាំមួយប្រភេទដែលមានប្រភពនៅតំបន់អាស៊ីត្រូពិច (ឥណ្ឌា) ហើយវាដុះលូតលាស់ពាសពេញនៅអាស៊ីខាងត្បូង អាស៊ីអាគ្នេយ៍ តំបន់ត្រូពិច ទ្វីបអាមេរិកខាងត្បូង អាមេរិកកណ្ដាល និងតំបន់សមុទ្រអូសេអានី ។ នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីខាងត្បូង និងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ត្រកួន គឺជាបន្លែស្លឹកដ៍មានសារៈសំខាន់ ដែលត្រូវបានគេដាំយ៉ាងទូលំទូលាយជាលក្ខណៈគ្រួសារ ឬប្រពលវប្បកម្ម ។
លក្ខណៈរូប
ត្រកួន គឺជាប្រភេទដំណាំប្រចាំឆ្នាំ ឬជាដំណាំអចិន្ត្រយ៍ ។ វាជាប្រភេទដំណាំស្មៅដែលមានលក្ខណៈរលោង ហើយដុះលូតលាស់លឿន ស្លឹកក្រាស់ សំបូរជាតិទឹក ដើម និងមែកប្រហោងខាងក្នុង ហើយនៅលើដីសើមនៅតាមថ្នាំងនីមួយៗ មានដុះឫស ក្រោយពេលសាបគ្រាប់ ពូជ ។ ដើម្បីឲ្យត្រកួននេះដុះលូតលាស់ល្អ ប្រមូលផលបានច្រើនសារ និងរយៈពេលយូរនោះ នៅពេលប្រមូលផល គេច្រូតវាឲ្យដល់គល់ ត្រឹមដី រួចហើយគេជ្រុំជ្រោយដីក្នុងរងឲ្យសព្វ ហើយហាលដី ១ ថ្ងៃ ។ លុះថ្ងៃបន្ទាប់មកគេយកជីកំប៉ុស្តមករោយពីលើ រួចគ្របចំបើងគល់ ហើយស្រោចទឹក រហូតដល់រយៈពេល ១០ ទៅ ១៥ ថ្ងៃ ត្រកួនចាប់ផ្ដើមលាស់ឡើងវិញអាចកាត់បរិភោគបាន ។
ត្រកួនត្រែង: ត្រកួននេះគេច្រើនដាំដើម្បីធ្វើអាជីវកម្មជាលក្ខណៈគ្រួសារ ។ គេច្រើនដាំត្រកួននេះដោយដើមនៅលើដីស្រែក្បែរផ្ទះ និងក្បែរ ប្រភពទឹក ។ ដំបូងគេភ្ជួរស្រែអោយរាបស្មើ រួចបញ្ចូលជីលាមកគោទ្រាប់បាត និងបញ្ចូលទឹកអោយភក់ៗ ។ បន្ទាប់មកគេច្រូតដើមត្រកួន ដែលគេបានទុកពូជនោះ ប្រវែលប្រហែល ២០ ស.ម មកទុក ១ថ្ងៃ ឲ្យវាស្រពោន ទើបគេយកវាទៅស្ទូងលើដីស្រែដែលបានរៀបចំរួច ២ ទៅ ៣ ដើមក្នុងមួយគុម្ព ចន្លោះប្រហែល ០,៥ម៉ែត្រ ក្នុងមួយគុម្ពៗ ។ រយៈពេលប្រហែល៣០ថ្ងៃ គេអាចប្រមូលផលវាបាន ។ បើសិនជា គេចង់ប្រមូលផលវាឲ្យបានយូរអង្វែងពេលដែលវាមិនសូវដុះលូតលាស់ និងបែកល្អ គេបង្អត់ទឹកវារយៈពេល ៣ថ្ងៃ រួចបញ្ចូលទឹក និងបំប៉នជីឡើងវិញ នោះវានឹងចាប់ផ្ដើមបែកឡើងវិញមិនខាតពេលដាំសារឡើងវិញ ។
ត្រកួនទឹក ឬត្រកួនបឹង: ត្រកួននេះគេច្រើនដាំសំរាប់ធ្វើអាជីវកម្មខ្នាតធំ ដែលមានទំហំពីរ ។ ត្រកួននេះគេច្រើនដាំដោយដើម ដូចជាត្រកួន ត្រែងដែរ គេបោចត្រកួនពូជ ដែលគេបានដាំទុកនៅលើដីសើមក្បែរមាត់បឹង រួចយកវាមកមូរជាដុំប្រវែងប្រហែល ៣តឹក ទំហំប៉ុនកំភួន ដៃមកទុករយៈពេល ៣ថ្ងៃ ដើម្បីឲ្យវាស្រពោនបន្តិច និងជ្រុះស្លឹក ។ គេអាចបោចត្រកួនស្រស់ភ្លាមក៏បាន ប៉ុន្តែការលូតលាស់របស់វាមាន ការយឺតជាងការទុកអោយជ្រុះស្លឹក ។ គេយកដុំត្រកួនដែលគេមូរចងរួចនោះ មកចងនឹងខ្សែរ ចន្លោះ ២តឹក ប្រវែងទៅតាមប្រវែងដីបឹង របស់គេ រួចហើយគេថ្ពក់ខ្សែទៅនឹងបង្គោល ដែលគេបានបោះរួចស្រេចនៅក្នុងបឹង ខ្សែដែលគេថ្ពក់នោះ អាចឡើងចុះបាន ទៅតាមកំពស់ទឹក ។ ចំងាយរវាងខ្សែរមួយ ទៅខ្សែរមួយទៀតមាន ចំងាយពី ៣ ទៅ ៥ ម៉ែត្រ ដើម្បីទុកចន្លោះឲ្យត្រកួនវា និងចេញចូលទូកថែទាំ ។
ការទុកពូជ
ត្រកួនជារុក្ខជាតិបន្តពូជដោយគ្រាប់ និងដោយដើម ។ ចំពោះត្រកួនទឹក និងត្រកួនត្រែងគេច្រើនដាំដោយដើម ។ នៅក្នុងខែមករា ទឹកបឹង ចាប់ផ្ដើមស្រកចុះដល់ដី ដូច្នេះគេទុកវាឲ្យចាស់សំរាប់ធ្វើជាពូជដាំតទៅទៀត ។ ចំណែកឯត្រកួនត្រែងវញ គេទុកពូជនៅលើដីគោក ដែលសើមសំរាប់កាត់យកទៅដាំបន្តទៀត ។ ឯចំណែកឯត្រកួនត្រែងវិញ គេទុកពូជនៅលើដីគោកដែលសើមសំរាប់កាត់យកទៅដាំបន្ត ទៀត ។ ចំណែកឯត្រកួនចិនវិញគេរៀបចំរងដូចរងដាំត្រកួនធម្មតាដែរ តែគេថែរវាទុកដោយមិនកាត់យកមកប្រើប្រាស់ទេ ។ ត្រកួនជារុក្ខជាតិ ដែលមានផ្លែប្រកាន់រដូវ នៅក្នុងកំឡុងខែ វិច្ឆិកា និងធ្នូ វាចាប់ផ្ដើម ផ្កា គេទុកវារហូតដល់ ខែមករាទើបវាទុំល្អ អាចប្រមូលគ្រាប់យកមកទុកធ្វើពូជបាន ។ គេច្រើនចាប់ផ្ដើមដាំត្រកួនសំរាប់ទុកធ្វើពូជនៅក្នុង កំឡុងខែ មិថុនា និង កក្កដា ៕
ប្រភព : រស្មីកម្ពុជា
